Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι επίσης γνωστή και ως διαδικτυακή εκπαίδευση (online learning) ή ηλεκτρονική μάθηση (e-learning), και περιλαμβάνει τη χρήση της τεχνολογίας για την παροχή εκπαιδευτικού περιεχομένου σε εκπαιδευόμενους που δεν βρίσκονται φυσικά παρόντες (διά ζώσης) σε ένα παραδοσιακό περιβάλλον αίθουσας, εργαστηρίου ή αμφιθεάτρου. Πέρα όμως από τα αδιαφιλονίκητα οφέλη που η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει να προσφέρει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εγείρονται εύλογα ερωτήματα, όπως: Πώς το κλίμα και η κουλτούρα του “παραδοσιακού”–με την έννοια του διά ζώσης– αμφιθεάτρου μεταφέρεται στον ψηφιακό κόσμο; Πώς πραγματώνεται ή/και αναπλαισιώνεται η μάθηση στο “ψηφιακό αμφιθέατρο”; Πώς χτίζουμε κοινότητες μάθησης από απόσταση;

Εξάλλου, όπως και κάθε άλλη εκπαιδευτική διαδικασία, έτσι και στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση πλάι στα πλεονεκτήματα και τα οφέλη υπάρχουν και αρκετές προκλήσεις. Προκλήσεις που συχνά καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε αποτελούν η ανάγκη για συνεχή υποστήριξη των φοιτητών, ο καλός σχεδιασμός και προγραμματισμός ανάλογα με τις ανάγκες της εκπαιδευόμενης ομάδας, η επιλογή των καταλληλότερων μεθόδων και εργαλείων μέσα από μια πληθώρα επιλογών. Ακόμη, συχνά καλούμαστε να επιδείξουμε αυτοπειθαρχία στον αρχικό σχεδιασμό ή ευελιξία και ανασχεδιασμό ανάλογα με την εξέλιξη της εξ αποστάσεως διδακτικής πρακτικής ή τις ανάγκες των φοιτητών. Αλλά και να καλλιεργήσουμε δεξιότητες διαχείρισης χρόνου και συντονισμού ομάδας, καθώς και να αναζητήσουμε αξιόπιστες διαδικτυακές πηγές ή συμφέρουσες (από την άποψη κόστους/οφέλους) τεχνολογικές λύσεις για την υλοποίηση και υποστήριξη της διδασκαλίας μας.

Κεντρική έννοια, που ήδη αναδύθηκε από την πρώτη αυτή περιήγηση στον χώρο της εξ αποστάσεως πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, είναι η υποστήριξη των φοιτητών. Οι φοιτητές μας αποτελούν τον κύριο αποδέκτη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, η οποία από τη φύση της είναι φοιτητο- κεντρική. Γι' αυτό και ο ρόλος των καθηγητών στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση μετασχηματίζεται από πομπό της γνώσης σε καθοδηγητή, διευκολυντή και σύμβουλο-υποστηρικτή στη μαθησιακή πορεία.

Ως εκ τούτου, ως καθηγητές που ασχολούμαστε ή θα ασχοληθούμε με την παροχή εκπαίδευσης από απόσταση, ο ρόλος μας είναι καίριας σημασίας για την παροχή αποτελεσματικής διδασκαλίας και υποστήριξης σε φοιτητές που συμμετέχουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εξ αποστάσεως. Είναι χρήσιμο, επίσης, να έχουμε υπόψη μας ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση επιτρέπει στα πανεπιστήμια να προσεγγίσουν έναν ευρύτερο και πιο ποικίλο φοιτητικό πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των ξένων φοιτητών που ενδέχεται να μην μπορούν να παρακολουθήσουν δια ζώσης, λόγω γεωγραφικών περιορισμών ή περιορισμών έκδοσης βίζας. Στον παρόντα οδηγό θα βρείτε βασικές έννοιες για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τη μικτή μάθηση, χρήσιμες συμβουλές για την προετοιμασία σας και την εφαρμογή της, καθώς και ορισμένες βασικές πτυχές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στα πανεπιστήμια. Σε συνάρτηση με τις συνεχείς προόδους στην τεχνολογία και τις παιδαγωγικές στρατηγικές, η πανεπιστημιακή εξ αποστάσεως εκπαίδευση συνεχίζει να εξελίσσεται και να βελτιώνεται, παρέχοντας προσβάσιμη και ποιοτική εκπαίδευση σε ένα ποικίλο φοιτητικό σώμα.